Хведар Гурыновіч. Вершы
Накцюрн
Праз стыглае акно
Зара цьмянела цяжка,
Як моцнае віно
У зацямнёных пляшках.
Змрок вобмацкам ішоў
У спальню, каб не збіцца,
І твар хаваў у шоўк
Юрлівае спадніцы.
І шчырасць, і палон
Узбуджанага цела —
Сукенка, нібы звон,
Змяілася, трымцела.
Як рыба на вірах,
Праз шоўк бялелі сцёгны.
І вінная зара
Цякла па столі цёмнай.
А ў дворыку ў галлі
Свяціўся ветах мокры,
І п’янымі былі
Падсвечаныя вокны.
Дэбаты
Зноў у парламенце дэбаты,
Зноў у бюджэце ў нас пралік.
А над палянкаю, дзюбаты,
Шчыруе звечара кулік.
Ён самку горача шукае,
Як сто, як трыста год назад.
І шакаладнымі жукамі
Уся аблеплена лаза.
А захад рыжы, быццам гліна.
Гэй, скульптар-май, сядай лацвей!
Ужо для будучага гімна
Ладуе ноты салавей.
Я вершы ўсе свае па слоўку
Табе аддам не для хвальбы.
А ты мне вылепі салоўку,
Такі ў мяне ў дзяцінстве быў.
Я сам замес зраблю ў начоўках.
«Нашто?» — карціць табе спытаць.
Я засвістаць хачу, зашчоўкаць,
Лясной паляны дэпутат.
Каб і мяне ў сталічным гуле
Пад тэлефонныя званкі
Усё ж заўважылі, пачулі,
Што ёсць — адзначылі! — такі.
Каб даказаць, што я не горшы
За тых, што з вершамі ў чарзе,
Што я спяваю не за грошы
І не змаўкаю балазе.
Я паступаю, пэўна ж, дзёрзка,
Але павер, прыяцель, мне —
Я дакажу, што ў Салігорску
У нас паэзія ў цане.
Я падзялю з табой пароўну
Усё, што ў сэрцы маю сам,
Вазьму з сабою ў свет чароўны,
Які я ў вершах апісаў.
Я з зорак выкладу арнамент,
Вясёлку выспелю ў вадзе…
А ў стольным Мінску зноў парламент
Дэбаты бурныя вядзе.
Векапомнае
Пыл з-пад колаў — даўкі, вяжучы.
Конь са сцёртаю падковаю.
Клуб на ўзгорку: чэсна кажучы,
Хата простая вясковая.
Але ўтульная, ахайная,
Хоць ужо й старая трошкі.
Праўда, ў суме цэлафанавым
Вокны, нібы ад бамбёжкі.
Цэлафан прадраны, быццам бы
Шкло прахукана марознае.
Пад бярэзінамі ніцымі
Не хавае слёз Бярозаўка.
Майскі дзень — прыветны, сонечны.
Пах півоневы ліецца.
Сем дзясяткаў гон сягоннячы,
Як сяло спалілі немцы. —
Дзеткі збеглі ў ельнік рэдзенькі,
Да любой бяды гатовыя…
Вёска слухае Дзялендзіка
Дзевяностадвухгадовага.
Незабыўнае, гарэтнае…
Не, яно не скора скончыцца.
Я даўлюся цыгарэтаю,
Мне раўці таксама хочацца. —
Над Бярозаўкай палаючай
Пахла чорнымі картоплямі, —
Плача Жэня, ўспамінаючы,
Бацьку як жывым закопвалі.
Ах, сорак другі, маланкавы,
Векапомны год пакутлівы!
Паўрасталі ў жвір зямлянкамі,
Дзетварэчу ў мох паўхутвалі.
Голад шчэрыўся пагрозліва,
Прапаноўваў сук з вяроўкаю.
Прычакалі ўсё ж малодзіва,
Хоць з адзінаю кароўкаю.
Праз слязу скупую глянеце:
Шчэ і зараз не астылі
Папялішчы ў Ямным, Грамаце,
У Хадыках, у Хатынях…
Дзед закашляўся махоркаю.
Ад’язджаем надта рана мы,
І таксама чарку горкае
Паднімаем з ветэранамі.
П’ём за іх, за вечнасць цэлую,
Тост пры гэтым не гаворачы.
І маўчаць бярозы белыя
Каля клуба на падворышчы.
Сумнае
Увяданья золотом охваченный…
Сяргей Ясенін
Павукі сумотным срэбрам
Вербалоззе азарылі.
Небасхіл ніжэе зрэбны
Над качынай азярынай.
Крылаў звон — струной напятай.
Лодка сушыць клюшні вёсел.
Наступае мне на пяты
Шэсцьдзясят другая восень.
На скрылі лямеш парэзаў
Клін жытнёвы за лагчынай.
Ах, ты, верасень, — гарэза
З сумнаватымі вачыма.
Я ахоплены таксама
Пазалотай завядання.
Шпак збіваецца ў прысадах,
Быццам клавіш западае.
А было — ў вясёлках росных
Паласкаў ён песняй горла.
Я таксама з песняй гойсаў
І гатоў звярнуць быў горы.
Мне таксама ў ладкі хлопаў
Свет вакольны днём вясеннім…
Быў і я калісьці, хлопцы,
Кучаравым, як Ясенін.
Інстынкт
Пясчаная горка, алешнік руды.
У золаце жыта — валошак радзімкі.
Бацькоўская хата, тарфянік, клады…
Усё, што завецца малою радзімай.
Іржавы лужок, раскаракі кусты.
Сумота, з якою цвітуць незабудкі.
Адкуль жа ён, гэты сабачы інстынкт, —
Радзіму любіць, як дашчаную будку?
Нашу я ўсё гэта з дзяцінства ў душы —
Не госць, не прыблуда і не пастаялец.
Для кожнай сцяблінкі я тут не чужы,
Баліць мне, які б ні парэзаў я палец.
За мёртвых баліць і баліць за жывых,
Баліць за радню і баліць за вяскоўцаў,
За тое баліць, што падманваюць іх,
Што глушыць дзяржава гарэлкай бясконца.
Дзяржавай — а кім? — падмануты і я,
Але не кляну, не ашчэрыўся зверам.
Радзіма — балючая маці мая,
І я ёй шчымліва, пакутліва веру.
Я ў веры-надзеі яшчэ не астыў,
Хоць рана крывавіцца ў сэрцы скразная.
Адкуль жа ён, гэты сабачы інстынкт?
Не знаю, не знаю… Не знаю…
http://www.main.lim.by/wp-content/uploads/2015/12/49-2015.pdf
